Türkiye, TIMSS’te tüm sıralamalarda zirveye ulaştı: Fen bilimlerinde Avrupa birincisi

OZAN ÖMER KADÜKER- Uluslararası Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu’nca (IEA) 4 yıllık periyotlarla yapılan, 4 ve 8. sınıf düzeyindeki öğrencilerin matematik ve fen alanlarındaki başarılarının değerlendirildiği Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması’nın (TIMSS) 2023 yılı sonuçları önceki gün açıklandı. Sonuçların Türkiye raporu da yayımlandı. Buna göre, toplam 282 okul ve 9466 öğrenciyle katılan Türkiye’nin TIMSS 2023’te tüm sıralamalardaki yeri yükseldi. Rapordan Türkiye ile ilgili öne çıkan veriler şöyle:

* Türkiye’nin 4. sınıf düzeyinde fen bilimleri puanı, TIMSS 2019’a göre 44 puan arttı. TIMSS 2023’te bu alanda 570 ortalama puanıyla 58 ülke arasında 4’üncü sıraya yerleşti.

* TIMSS 2023’te 4’üncü sınıf fen bilimleri alanında puanını, 2019’a göre 44 artışla 570’e çıkaran Türkiye, OECDülkeleri arasında Güney Kore’den sonra 2’nci sırada yer aldı. 2019’da 15’inciydi. Bu performansıyla İngiltere, Japonya, Finlandiya, İsveç’igeride bıraktı. Tüm Avrupa ülkelerinin de üzerinde performans göstererek birinci sıraya yerleşti.

*8. sınıf fen bilimleri alanında 530 ortalama puanı ile 44 ülke arasında 7’nci sırada yer aldı. Puanı, 2019’a göre 15 puan arttı. OECD üyesi ülkeler arasında da 5. sıraya yükseldi.

* Türkiye 4’üncü sınıf düzeyinde ortalama matematik performansında da sıralamadaki yerini 2019’a göre 15 basamak yükseltti. 2023’te 553 ortalama puanıyla 58 ülke arasında 8. sıraya yerleşti. OECD üyesi ülkeler arasında 4’üncü; tüm Avrupa ülkeleri arasında 2’nci oldu.

* TIMSS 2019 uygulamasına göre 2023’te 8. sınıf matematik puanını 13 puan artırarak 509’a yükseltti. Bu alanda 44 ülke arasında 13. sırada yer aldı. OECD ülkeleri arasında da 10. oldu.

5. SINIFLAR GİRDİ

Ülkeler, değerlendirme çerçeveleri ve öğrencilerin yaş durumlarını dikkate alarak farklı sınıf seviyelerinde de TIMMS’ekatılabiliyor. Türkiye de matematik ve fen bilimleri öğretim programlarına uygunluğu ve 4. sınıf öğrencilerinin yaş ortalamaları göz önünde bulundurularak, 2019’dan itibaren 4. sınıf uygulamasına 5. sınıf düzeyinde katılmakta.

AVRUPA’DAN ÖVGÜ

Avrupa basını, Türkiye’nin TIMSS 2023 başarısına vurgu yaptı. Fransız gazetesi L’Humanite, Fransa’nın, Güney Kore ve Japonya’nın yanı sıra Türkiye’nin de çok uzağında kaldığına dikkati çekti. İspanyol EFE haber ajansı ise “İlginç bir şekilde İspanya’nın matematikteki sonucu, Kanada ve Yeni Zelanda’nın sonuçlarına benzer ancak Kore veya Japonya gibi ülkelerden çok uzaktayken Litvanya ve Türkiye’de de yüksek performans dikkati çekiyor” ifadesine yer verdi.

‘ŞAŞIRTICI DEĞİL’

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, TIMSS sonuçlarını değerlendirirken “Bu sonuçlar, maarif ailemizin azim ve kararlılıkla yürüttüğü çalışmaların meyvelerini verdiğini bizlere gururla göstermiştir” dedi. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürü Bülbül ise şunları söyledi: “Bu sonuçlar bizler için şaşırtıcı değil çünkü PISA araştırmasında da Türkiye uzun vadede matematik ve fen bilimleri alanlarında istikrarlı şekilde artış gösteren ülkelerden biri. TIMSS sonuçları ülkemizin eğitim sistemine yapılan yatırımların ve reformların ne kadar etkili olduğunu açıkça gösteriyor.”

TIMSS 2023’E 58 ÜLKE KATILDI

TIMSS 2023 dünya sıralamasında 4. sınıf düzeyinde 58 ülke, 8. sınıf düzeyinde ise 44 ülke yer aldı.

NASIL YÜKSELDİ?

Türkiye’nin TIMMS’teki ciddi yükselişi eğitimcileri de şaşırttı. Konuyla ilgili görüşler şöyle:

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selahattin Gelbal: Bu araştırmada Türkiye’den deprem bölgesinden 9 şehir dahil edilmedi. Ayrıca önceki yıllarda bu uluslararası araştırmalarda Türkiye yeterli önemi göstermiyordu artık gösteriyor. Bir de normalde dünyada 4. sınıf öğrencileri giriyor bizde ise son 2 araştırmada 5. sınıflar girdi. Yükselişin nedeni bu olabilir. Ayrıca okul seçimi de önemli bir etken.

İstanbul Aydın Üniversitesi STEM Eğitimi Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Devrim Akgündüz: Sınava giren öğrencilerin çoğu pandemide eğitime başlayan çocuklar. Okuma yazmada dahi ciddi sıkıntıların olduğu bir dönemde öğrenme kayıplarının yaşanması, yerinde sayması ya da sınırlı artış meydana gelmesi beklenirken bu kadar yüksek olması şaşırtıcı. Deprem bölgesinin dahil edilmemesi, 5 sınıfların katılması konuları da göz önünde bulundurulmalı. Ayrıca PISA’da OECD ortalaması altındayken TIMMS’teki bu yükselişin nedenine bakılmalı. Okul seçimi de önemli, sınıflar arasındaki bile ciddi farklar var o yüzden örnekleme şeffaf bir şekilde açıklanmalı.

DEPREM BÖLGESİ DAHİL EDİLMEDİ

658 bin 172 öğrenciyle gerçekleştirilen TIMSS 2023 uygulamasına, 4’üncü sınıf düzeyinde 58 ülke, 8. sınıf düzeyinde ise 44 ülke katıldı. Türkiye’de uygulama, 22-26 Mayıs 2023’te 4’üncü sınıf düzeyinde 141 okuldan 4541 öğrenci, 8. sınıf düzeyinde ise 2-5 Mayıs 2023’te 141 okuldan 4925 öğrencinin katılımıyla bilgisayar tabanlı gerçekleştirildi. Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nun sonuçları verdiği raporun önsözünegöre ilk örneklem seçiminde TIMSS 2023’ün68 ilde yapılması planlanmıştı fakat Türkiye’de 6 Şubat 2023 ‘te yaşanan Kahramanmaraş merkezli deprem nedeniyle OHAL ilan edilen, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş’ın da arasında olduğu 9 ilde seçilen okullarda uygulama yapılmadı.