Terörün tutunacak dalı kalmadı! Irak ve Suriye'de rüzgar tersine döndü

AYDIN HASAN - Türk askeri, 2016 yılından itibaren aşamalı olarak başlanan harekatlar ile Yayladağı’ndan Yüksekova’ya uzanan bin 255 kilometrelik sınır hattının kritik noktalarında bir güvenlik şeridi oluşturdu.

PKK’nın Türkiye içinden temizlenmesinin ardından Irak ile Suriye’nin kuzeyinde de harekat bölgeleri oluşturuldu. Irak’ın kuzeyinde kilit kapatılırken, Bağdat ile de son bir yıl içinde terörle mücadele konusunda adımlar atıldı.

Fidan’ın 14 Mart 2024’teki Bağdat ziyaretinde iki ülke arasında Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizması toplantısı yapıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 22 Nisan 2024’te Bağdat ve Erbil’e ziyarette bulundu. Diplomasi trafiğinin son halkasını, Fidan’ın 26 Ocak’ta Bağdat’a yaptığı ziyaret oluşturdu. Fidan, “DEAŞ’ı da PKK’yı da yok etmeliyiz” çağrısında bulundu.

ŞAM’A İKİNCİ ZİYARET

MİT Başkanı İbrahim Kalın da, Suriye’de Baas rejiminin 8 Aralık’ta devrilmesinden dört gün sonra Şam’ı ziyaret etmiş, yeni yönetimin lideri Ahmed Şara ile görüşmüştü. Şara yönetimi, bütün silahlı grupların tek ordu çatısı altında birleştirilmesine yönelik çalışmasını sürdürüyor. Ancak bugüne kadar yeni yönetim ile terör örgütü YPG arasında bir anlaşma sağlanamadı. Fidan önceki gün Bağdat’ta temaslarda bulunurken Kalın da, Şam’a ikinci ziyaretini yaptı. Görüşmelerin heyetlerarası nitelikte yapılması, ziyarette YPG ve DAEŞ sorununun, atılacak muhtemel adımların, sahadaki durumun ayrıntılı olarak ele alındığı şeklinde yorumlandı.

Uzmanlar, Fidan’ın Bağdat;Kalın’ın Şam ziyaretiyle ilgili olarak Milliyet’e şu değerlendirmede bulundu:

‘ZEMİN ORTADAN KALKTI’

ANKASAM Başkanı Prof. Dr. Mehmet Seyfettin Erol: “Dört Parçalı Kürdistan projesi”nin gerçekleşmeyeceğini büyük ölçüde gören ABD, Suriye’de de bu hedefine ulaşmasının mümkün olmadığını kabullenmeye başlamıştır. Özellikle ABD’nin üzerindeki yük ve maliyetlerden kurtulma ve Çin hedefine bütün hatlarıyla yüklenme hedefinde olan Trump, bu konuda daha rasyonel bir politika ve tercihten yana görünmekte. Fidan’ın ve Kalın’ın gerçekleştirdiği eş zamanlı ziyaretler, bölge bağlamında bir koordinasyon ve kararlılık sürecinin bir parçası olarak okunabilir. Düne kadar bölge devletleri arasındaki ihtilaflardan istifade etmeye çalışan ve kendisine destek ve ortam sağlayan (Suriye ve Esad yönetimi gibi) PKK ve türevleri açısından bu zemin büyük ölçüde ortadan kalkmıştır.Türkiye ve başta Suriye ve Irak yönetiminin DEAŞ dahil, bölgedeki tüm terör örgütleriyle birlikte ortak mücadele kararı ve iradesi, PKK ve türevlerinin söylem ve eylem meşruiyetini de büyük ölçüde bitirmektedir. ABD’nin de bu bağlamda elindeki en önemli gerekçe de her geçen gün zayıflamaktadır. PKK ve onun türevleri açısından, Türkiye’nin sınır dışında yürüttüğü operasyonlarla başlayan zemin kaybı ABD’nin mecburi ya da kaçınılmaz tercihiyle birlikte hız kazanacaktır.

‘IRAK, İRAN’DAN YANA KAYGILI’

Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğretim Üyesi ve SETA Kıdemli Araştırmacısı Doç. Dr. Murat Aslan: Irak’ın daha önce yaşadığı tecrübe nedeniyle DEAŞ’ın yeniden canlanması kaygısı var. Suriye’deki yeni rejimin Irak’ın güvenliğine etkisini merak ediyorlar. Terörle mücadele açısından baktığımızda Türkiye’nin PKK gündemi üç istikamette ilerliyor. Birincisi; Sayın Bahçeli’nin sözleri ile başlayan İmralı ile DEM üzerinden yürütülen görüşme süreci. İkincisi; Şam yönetimi ile birlikte PKK’nın Suriye’de izolasyonu ve imhası. Üçüncüsü; Pençe serisi operasyonlar Irak’ta sürüyor. Türkiye, Irak’tan PKK’yı terör örgütü ilan etmesini ve gerektiğinde askeri tedbir almasını istiyor. Irak’ın ise PKK’ya destek veren İran’dan yana kaygıları var. PKK ile mücadelenin ikincil etkilerini bilemiyorlar. Fidan açıklamasında PKK’nın hedef aldığı ülkeler içinde İran’ı saymadı. Sayın Kalın’ın tamamen terörle mücadele odaklı Şam ziyareti ise sürprizdi. Şara yönetiminin SDG-YPG ile görüşmelerinden cumartesi günü itibarıyla sonuç çıkmadığı görüldü. Kalın’ın temaslarında, SDG’ye karşı ortak adımların nasıl atılacağı, koordinasyonun nasıl yapılacağı ele alındı. ABD desteğini çektiğinde Suriye’de DSG-YPG çöker.

SURİYE’DE PKK/YPG’NİN FAALİYETİ KABUL EDİLEMEZ

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suudi Arabistan merkezli Asharq News’e gündemi değerlendirdi. Yeni dönemde Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Mısır, Ürdün ve Irak gibi bölge ülkeleriyle bir araya gelerek daha fazla istikrarı önceleyen bir politika üretmeye çalıştıklarını belirten Fidan, “Müslümanların, Arapların, Türklerin, Farsların yaşadığı coğrafyanın kaderi artık değişmeli. Ben bu değişimin inşallah bütün bölgede başlamış olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.

‘MİLLİ ORDUYA KATILIN’

Suriye’deki yeni yönetimin önündeki en önemli dosyalardan birinin tüm tarafların anlaşabilmesi olduğuna işaret eden Fidan, ülkedeki silahlı grupların artık tek bir ordu çatısı altında toplanması gerektiğine işaret etti. Fidan “Birden fazla silahlı unsurun olması iç savaşın zemini demektir, bu kabul edilebilir bir konu değil” dedi. Fidan, “80 binden fazla silahlı unsurun olduğu Türkiye’ye yakın gruplar var. Biz bunlara hiç düşünmeden dedik ki ‘gidin milli orduya katılın ve ülkede düzensizlik çıkmasına izin vermeyin.’ Umarım güneydeki gruplarda, Suveyda ve Dera’da aynı şey olur” diye konuştu.

YPG MESAJI

Fidan, uluslararası kamuoyunun önüne terör örgütü PKK/YPG’nin Suriye’deki elebaşı Mazlum Abdi (Kobani) kod adlı Ferhat Abdi Şahin’in çıkartıldığını belirterek, “Bu adam aslında PKK’nın bir alt organının yöneticisi. Bunun üstünde Suriye’de PKK yöneticileri var. Sabri Ok, Fehman Hüseyin var. Ferhat Abdi Şahin’in bunların izni olmadan herhangi bir adım atması mümkün değil. Dolayısıyla Suriye’de yeni dönemde bir terör örgütünün bu şekilde faaliyet gösteriyor olması kabul edilemez” dedi.

‘DENKLEMİ BİLİYORUZ’

PKK/YPG terör örgütünün ABD tarafından DAEŞ mahkumlarına “gardiyanlık yapmak için istihdam edildiğine” dikkati çeken Fidan, şunları söyledi: “Şimdi DEAŞ mahkumlarının hapishanelerde kalmalarını sağlayacak, YPG’nin de terör faaliyetinden vazgeçmesini sağlayacak ve Kürtlerin de hakkını koruyacak bir denkleme ihtiyacımız var. Biz bu denklemi biliyoruz. Nedir bu denklem? Birincisi YPG silahlarını bırakacak, Şam’daki yeni yönetim hemen hapishaneleri ve kampların yönetimini devralacak. Gerekirse bu konuda destek vermeye hazırız, biz ve diğer ülkeler. Amerika’nın zaten önceliği DEAŞ mahkumlarının dışarı çıkmaması. Onun dışında da silahlı grupların artık silahlarını tasfiye etmesi ama oradaki diğer etnik grupların da kültürel haklarını kullanması gerekiyor. Bunun formülü çok basit.”

FİDAN, YUNAN MEVKİDAŞI İLE GÖRÜŞTÜ

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Gerapetritis ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, görüşmede, ilerleyen dönemde yapılması planlanan Türkiye-Yunanistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’ne yönelik hazırlıklar değerlendirildi. Görüşmede ayrıca, uluslararası ve bölgesel gelişmeler ele alındı.