Son dakika: Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'dan net mesaj: Suriye terör yuvası olmayacak

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Meclis Bütçe görüşmelerinde açıklamalarda bulunuyor.Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın açıklamaları özetle şöyle:Günümüzde çok uluslararası sınamalar iç içe geçmiş durumda, aynı zamanda birbirlerini tetiklemektedirler. Bu durum, söz konusu sınamaların bertaraf edilmesini daha da güçleştirmektedir. Bu sınamalara mukabele güçlü bir uluslararası yapılanma ve danışmayı gerektirmektedir.

Ancak maalesef uluslararası sistem bu sınamalara cevap vermekten uzaktır. Uluslararası normlar sürekli bir aşınma halindedir. Bu nedenle 2025 yılı uluslararası alanda belirsizliklerle dolu bir dönem olacaktır. Değerli milletvekilleri, kırılgan bir coğrafyanın merkezinde olan ülkemizin müreffeh bir geleceğe sahip olması, ancak ve ancak bu risklerin önceden doğru bir şekilde tahlil edilmesi ve bunlarla etki şekilde mücadelesiyle mümkün olur.

Bu nedenle, Türkiye bir yandan küresel dönüşümleri yakından takip ederken, bir yandan da milli çıkarları ve hedefleri doğrultusunda etkin, yönlendirici ve belirleyici bir dış politika izlemektedir. Dışişleri Bakanlığımız, milli güvenlik sistemimizin temel bir usulüdür. Dolayısıyla bakanlığımız, köklü diplomasi geleneğinden aldığı güçle ülkemize yönelik tehditleri bertaraf etmek için yılmadan çalışmaktadır. Türkiye 261 dış temsilciliği ile en geniş diplomatik ağa sahip 3. ülke durumundadır. Geniş diplomatik ağımız bize ön alıcı politikalar izleme ve muhataplarımız nezdinde güçlü girişimler yapma imkanı sağlamaktadır. Ülkemiz, sağdaki güçlü mevdudiyetinin yanı sıra çok taraflı platformlarda da etkin politikalar yürütmektedir. Ülkemizin yoğun girişimleri neticesinde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği'ne Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu seçilmiştir. Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu'nun değişik coğrafyalardan farklı stratejik çıkarları temsil eden 57 ülkenin oylamasıyla seçilmiş olması, ülkemizin saygınlığına ve yürüttüğü dış politikaya güvenin önemli bir yansımasıdır.

SURİYE YENİ BİR DÖNEME GİRİYOR

Suriye halkı ve Suriye 8 Aralık itibariyle yeni bir döneme girmiştir. Suriye krizinin başladığı ilk günden itibaren 13 yıldır devletimiz bütün kurumlarıyla bu krizi çok yakından takip etmektedir. Malumunuz Suriye sadece Türkiye'nin komşusu olmakla kalmıyor, diğer ülkelerinde komşusu ve aynı zamanda küresel ve bölgesel hegemonyaların menfaat arayışında olduğu, düzen kurduğu, oyun kurduğu bir bölge haline gelmiştir. Adeta bir matruşka gibi oyun içinde oyunun düzenlendiği, herkesin farklı stratejik hesaplarının yapıldığı, bu stratejik çıkarların kimin ne zaman nerede işine yarayacağının belirlenmediği, belirsizliklerle dolu farklı oyunların oynandığı bir coğrafyada, Türkiye'nin 13 yıldır yürüttüğü stratejik sabırla, hikmetle, büyük bir azimle, dikkatle, ördüğü politika bugün itibariyle başka bir noktaya evrilmiştir.

2016'dan itibaren Türkiye-Astana süreci ile çatışmaların durdurulması sağlanmıştır. Malumunuz hem önceki görevimde hem şimdiki görevimde 13 yıldır krizin bütün aşamalarında, bütün boyutlarında, bütün muhataplarıyla beraberdim. Fakat rejim yaratılan zamandan ülkenin çok yönlü sorunlarının çözümü için istifade etmemiştir. Bakın 2016'da savaş durduruldu, muazzam bir zaman vardı. Bu zaman içerisinde rejim ve müttefikleri kendi halkına demokratik, kuşatıcı bir anayasa, bir umut, iyi bir altyapı verebilirdi. En azından bunun için çalışma yapabilirdi. O da olmadı, ben bunu nasıl yapabilirim diye bizimle konuşma masalarında bunu konuşabilirdi. Defalarca bir yerlere geldiğimiz anlar oldu. Hiçbirinde kendi halkını tehdit görme dışında başka bir yaklaşım görmedik. Bizim tek bir artımız vardı ülke olarak. Her zaman için niyetimiz net, samimi, metodumuzda şeffaftır.

'REJİM KENDİ ÇIKARLARINI DÜŞÜNDÜ'

Gün geçtikçe devlet siyasi, ekonomik ve sosyal açıdan maalesef çöküşe doğru gitmiştir. Özellikle son iki yılda olayı yakından takip eden arkadaşlar bilirler, devlet bütün yapılarıyla iflas etmiş durumdaydı, sadece ufak bir dokunuş bekliyordu. Cumhurbaşkanımız bunu gördüğü için geçen yıldan itibaren aradaki bütün mekanizmaları, hastaneden itibaren bürokratik düzeyde, siyasi düzeyde kurulmuş ne kadar mekanizma varsa bunların hepsini bir kenara iterek kendisi direkt olaya müdahil oldu. Çünkü okuduğu raporlardan, yaptığı gözlemlerden olayın nereye gittiğini görüyordu ve kendisi en yüksek ağızdan en yüksek teklifi yaptı. Buna da karşılık alamadı ama bu onların karşı karşıya kaldığı sonu önlemedi maalesef. Halktan yükselen memnuniyetsizlik dalgası, rejimin saldırıları nedeniyle yaşanan sivil kayıplarda birleşince Suriye rejimi tarihe karışmıştır. Sayın Cumhurbaşkanımızın Suriye'de yaklaşan süreci öngörerek ülkemizle diyaloğun başlatılması ve muhalefet ile ulusal uzlaşının sağlanması çağrısında bulunmuştur. Ancak maalesef rejim Suriye halkı yerine kendi dar çıkarlarını düşünerek bu fırsatı değerlendirmemiştir. Suriye halkına her zaman her hal ve şartta elini uzatan Sayın Cumhurbaşkanımızın iradesiyle Türkiye olmuştur. Uluslararası toplumun Suriye halkını kaderiyle baş başa bıraktığı bir ortamda Türkiye tek başına Suriye halkının yanında durmaya devam etmiştir.

"GEREKLİ TEDBİRLER ALINIYOR"

Geçen hafta Rusya, İran ve Arap ülkeleriyle gerçekleştirdiğimiz çok sayıda temasın yanı sıra, şimdi de pek çok ülkeyle yoğun bir diplomasi trafiği yürütmekteyiz. Bu görüşmelerin de ışığında, uluslararası alanı yönlendirmeye, ülkede kurulacak dengelerin sağlıklı, sürdürülebilir ve ülkemizin çıkarlarını gözetecek şekilde olması yönünde çalışmaktayız. Suriye'deki gelişmelerini izleyebileceği seyir, ülkemize yönelik olası yansımalarıyla birlikte etraflıca değerlendirmekte ve bu bağlamda gerekli tedbirler alınmaktadır.

"İSRAİL'İN SALDIRGANLIĞI DEVAM EDİYOR"

Suriye'den tahliye süreçleri ve sınırımızdaki hareketlilik bağlamında kriz merkezini aktive ettik. Değerli milletvekilleri, İsrail'in uluslararası hukuku yine yok sayarak, bu kez Suriye'deki gelişmelerden çıkar sağlama çabalarına hız verdiğini de maalesef görmekteyiz. Suriye topraklarına giren İsrail, işgalci zihniyetiyle Suriye'nin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü hedef almaktadır. Suriye halkının barışa ve huzura yaklaştığı süreci tehlikeye sokmaktadır. Gazze'yi yerle bir eden İsrail, şimdi de Suriyeli kardeşlerimizin geleceğini tehdit etmektedir. Netenyahu açıkça Golan Tepelerinin İsrail toprağı olduğunu açıklamakta beis görmemektedir. Zihniyet değişmiyor. İsrail'in saldırganlığı, mezalimi ve hukuksuzluğu devam ediyor. Türkiye olarak her zaman olduğu gibi Suriyeli kardeşlerimin yanında durmaya devam edeceğiz.Öte yandan herkes şunu da iyi bilmeli ki, Suriye'nin terörizmin yuvası olmasına izin vermeyeceğiz.

Filistin konusunda siyasi, ekonomik ve diplomatik hamlelerimizin yanı sıra hukuki alanı da ihmal etmedik. İsrail'in uluslararası hukuk önünde sorumlu tutulması için uluslararası mekanizmaların işletilmesine gayret etmekteyiz. Güney Afrika Cumhuriyeti tarafından Uluslararası Adalet Divanı'nda açılan davaya müdahillilk başvurusunda bulunduk. Uluslararası Adalet Divanı'nın aldığı istişari kararı ve ceza mahkemesini çıkardığı yakalama kararı, adaletin tecellisi ve soykırım sorumlularını cezalandırması için önemli bir adımdır.

BARIŞ 2 DEVLETLİ ÇÖZÜMLE MÜMKÜN

Uluslararası platformlarda çok sayıda girişimlerde bulunmaya devam ediyoruz. Son olarak, İsrail'e silah satışının durdurması için Birleşmiş Milletler'de ortak mektup girişimine öncülük ettik. 52 devlet ve 2 uluslararası kuruluş mektuba ortak imzacı olmuştur. İsrail, bölgedeki saldırganlığını bazı ülkelerin diplomatik, ekonomik ve askeri yardımıyla sürdürmektedir. Bu nedenle, İsrail, uluslararası toplum içinde tecrit etmek için de çaba gösteriyoruz. Ülkemizin de üyesi olduğu İslam İşbirliği Teşkilatı, Arap Ligi Temas Grubu, , insani yardımların ulaştırılması, Filistin'in devlet olarak tanınması için 18 ülke ve uluslararası kuruluşu ziyaret etmiştir. Bu süreçte 9 ülke daha Filistin'i tanımıştır. Orta Doğu'da kalıcı barış, İsrail-Filistin meselesinin 2 devletli çözümünden geçmektedir.

RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI

Rusya-Ukrayna Savaşı'nda son dönemde yeni bir aşamaya geçmiştir. Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü her daim destekliyoruz. Batı ülkelerinin Ukrayna'ya sağladığı askeri destekle Ukrayna'nın Rusya topraklarına hedef alması, Rusya'nın ise Kuzey Kore ve Çin'den destek sağlaması, bölgedeki gerilimi tırmandırmada yeni bir aşamaya getirmiştir.

Savaşın hem coğrafya olarak genişlemesi hem de nükleer silah kullanımı gibi çok daha tehlikeli bir boyuta evrilmesi ihtimali yadsınamaz. Hatırlayacaksınız daha önceki burada yaptığım sunumlarda da bu tehlikeye dikkat çekmiştim. Maalesef azar azar bu iki tehlikenin giderek ilerlediğini görüyoruz. Savaşın küresel gıda krizine yol açtığı anda da tarafları anlaşmaya yönelten biliyorsunuz ülkemiz olmuştur. Bugün de Karadeniz'de ticari seyri sefer emniyeti sağlanmasına dönük çalışmalarımız sürmektedir. Kırım Tatarları başta olmak üzere siyasi tutukların savaş esirlerinin ve sivillerinin ailelerine kavuşması için girişimlerimizi sürdüreceğiz. Dördüncü yılla girmekte olan Ukrayna'daki savaşın bir an önce müzakereler yoluyla sona erdirilmesi yolunda çalışmalarımıza 2025 yılında da devam edeceğiz.

Buçatışma bölgelerindeki süreçleri yönetirken komşularımız ve diğer coğrafyalardaki gelişmelerde sorumluluk bilinciyle istikrar ve refah üretmeye de gayret etmekteyiz. Irak'la son dönemdeki yakın iş birliğimizi sürdürürken ülkenin bölgesel şiddet sarmalının dışında tutulması ve istikrarının muhafazası için elimizden gelen çabayı göstermekteyiz.

IRAK PKK'YI YASAKLI ÖRGÜT İLAN ETTİ

PKK terör örgütü Türkiye ve Irak'ın ulusal güvenliğine ciddi bir tehdit teşkil etmektedir. Bu müşterek tehditle ortak bir mücadele gayesiyle 2024 yılında Irak'la ortak güvenlikle terörle mücadele odaklı temaslarımızı yoğunlaştırdık. Irak 2024 yılında PKK'yı yasaklı örgüt ilan etti. Terör örgütünün Irak topraklarından tamamen tasfiyesi edilmesine yönelik çabalarımızı sürdürmekteyiz. Ayrıca Suriye'de yaşanan son gelişmelerden sonra Irak'la olan iş birliğimiz biliyorsunuz daha bir önem kazanmış durumda. Irak'ın da uzun bir sınırı var, bizim de uzun bir sınırımız var. Özellikle terörle mücadele ve sınır güvenliği başta olmak üzere ortak bir iş birliğine geçmek için her türlü adımı atıyoruz.

İran'la da ilişkilerimiz ve yakın iş birliğimiz bölgemizin içinde bulunduğu mevcut durum ve Orta Doğu'daki güç dengeleri düşünüldüğünde önem arz etmektedir. İran'a bölgede istikrarın sağlanması yönünde gerekli telkinlerde bulunmaya devam ediyoruz, bu yönde de birlikte çalışıyoruz. İlişkilerimizi daha da kurumsallaştırma ve ekonomik iş birliğimizi kuvvetlendirme çalışmalarımız kesintisiz devam ediyor. Ülkemiz açısından kritik yönündeki Güney Kafkasya bölgesinde barış için bir umut ışığı bulunmaktadır. Azerbaycan-Ermenistan barışının tesis edilmesinde de yakın bir noktaya geldik. Barışın sağlanması bölgeyi kalkındıracak ve yeni fırsatları beraberinde getirecektir. Türkiye bu süreçteki tüm çabalara destek vermektedir. Ülkemiz taraflar arasında ara bulucular olmadan ikili temelde yürütülen müzakereleri desteklemektedir. Diğer taraftan Gürcistan'daki parlamento seçimi sonrasında yaşanan gelişmeler maalesef bölgedeki hassas dengelerin mevcudiyetini bir kez daha gözler önüne sermiş durumda. Üçüncü tarafların müdahil olması Gürcistan'da da gelişmeleri daha da karmaşık hale getirebilecektir. Bölgesel sahiplenme anlayışımızın bir tezahürü olan 3 çarpı 3 bölgesel işbirliği platformunu somut projeler yoluyla geliştirme ve kurumsallaştırma yönünde bu sene önemli mesafeler katettik.